De Kamer van Koophandel heeft al ruim 15,5 miljoen euro gestopt in een moderniseringsproject van het Handelsregister, terwijl dat nog niet tot een bruikbaar resultaat heeft geleid. Het project dreigt op een flop uit te lopen.

Dat stelt het Bureau ICT-Toetsing in een rapport in opdracht van minister Wiebes van Economische Zaken. Het BIT keek naar de voortgang van het moderniseringsproject en trok harde conclusies over de kosten ervan, maar ook over de werkwijze en de onduidelijke resultaten.

Het BIT keek specifiek naar een programma genaamd Kern Gezond bij de Kamer van Koophandel. Dat was bedoeld om twee grote systemen bij elkaar te brengen: het oude Nationale Mutatie Programma, of NMP, en het nieuwe Handelsregisterdomein, afgekort HRD. Dat laatste systeem werd in 2010 gestart en moest een vervanging worden van het oude uit 1990. In plaats van dat NMP werd uitgefaseerd bleven de twee systemen naast elkaar bestaan en ontstonden er veel dubbelingen. De KvK startte begin 2017 met Kern Gezond, dat als doel had om NMP alsnog uit te faseren. Het project zou aanvankelijk drie jaar duren en 34,7 miljoen euro gaan kosten. Toen de BIT in oktober 2018 begon met toetsing van het project was dat uitgelopen tot vier jaar en 39 miljoen euro.

Volgens het onderzoeksbureau is het onduidelijk wat het programma precies moest bereiken. "De documentatie is onduidelijk, projectstukken spreken elkaar tegen over de doelen van Kern Gezond", schrijft het BIT in haar rapport. "Het is onduidelijk wanneer het programma klaar is omdat resultaten 'hoog over' zijn geformuleerd." Het BIT schrijft dat het veel tijd kostte 'om te snappen wat er überhaupt gebeurt in het programma.' "We zijn flink geschrokken van Kern Gezond", staat in het rapport.

Eén van de problemen is dat Kern Gezond niet alleen NMP uitfaseert, maar ook HRD verder moderniseert. Daardoor krijgt het nieuwe systeem veel nieuwe functionaliteit, maar 'dat is een verdubbeling van de bestaande functionaliteiten.' Ook ontstaan er in het nieuwe systeem allerlei subsystemen en nieuwe producten, die volgens de onderzoekscommissie weer prioriteit krijgen boven het overzetten van bestaande producten.

Ook projectmatig is er veel aan te merken op het programma, zegt het BIT. De KvK heeft geen goed beeld van de voortgang van het programma. Maandelijks kost de ontwikkeling 800.000 euro en in totaal is er al 15,5 miljoen euro uitgegeven aan het programma. "Kern Gezond heeft voor dit bedrag nog nauwelijks geaccepteerde software opgeleverd die bijdraagt aan de hoofddoelen van het programma." Organisatorisch is Kern Gezond niet efficiënt. Er werken vijf teams van softwareontwikkelaars aan het systeem met zo'n vijftig externe medewerkers. Twee van die teams werken aan HRD, maar die overleggen niet met gebruikers of opdrachtgevers in de organisatie over wat er moet gebeuren. Ook is niet gekeken naar eisen rondom privacy, veiligheid, en performance. Daarom moeten delen van het werk opnieuw worden uitgevoerd. "Ook wordt niet zichtbaar gewerkt aan de beloofde verbeteringen van de datakwaliteit en privacy", schrijft het BIT.

Het Bureau raadt de KvK aan het programma helemaal te stoppen. In plaats daarvan zou de instantie zich volledig moeten richten om alle gegevens correct in het nieuwere HRD te zetten, en ondertussen de stekker helemaal uit NMP te trekken. Ook moet de interne aanpak van het project beter gestroomlijnd worden met één enkele opdrachtgever en luidt het advies om nevenactiviteiten in de systemen niet door te ontwikkelen.