Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid zegt tegen de Tweede Kamer dat hij aan de providers gevraagd heeft om telecomdata te leveren voor de bestrijding van het coronavirus , maar de providers ontkennen dat. Ook de Autoriteit Persoonsgegevens zegt er geen akkoord is.

Minister de Jonge noemt het gebruik van telecomdata in zijn brief aan de Tweede Kamer surveillance. "Doel van surveillance is inzicht te verkrijgen in de ontwikkeling en verspreiding van het virus en daarmee ook input voor de vraag of we onze maatregelen moeten bijstellen." De minister zegt dat zij 'verschillende instrumenten' inzet voor dat inzicht. De surveillance vindt plaats via bijvoorbeeld syndroomsurveillance, virologische dagstaten, de infectieradar en monitoring van de ic-capaciteit.

Ook wil De Jonge dus anonieme telecomdata gebruiken. "Het Outbreak Management Team adviseert anonieme data van telecomproviders beschikbaar te maken", schrijft de minister. "Ik heb daarvoor, na overleg met de Autoriteit Persoonsgegevens, de telecomproviders gevraagd hun data ten behoeve van de wetenschappelijke behoefte van het RIVM aan het RIVM ter beschikking te stellen."

De grote Nederlandse mobiele providers zeggen dat ze geen dergelijk verzoek hebben ontvangen. "Wij hebben ook kennis genomen van de kamerbrief van gisteren en dit met belangstelling gelezen", schrijft een woordvoerder van T-Mobile. "We hebben geen recent verzoek ontvangen voor het verstrekken van gegevens." De woordvoerder zegt dat het daarom 'te prematuur' is om te spreken over hoe de data ingezet wordt, en dat daar nog geen afspraken over zijn gemaakt. "Tot op heden hebben wij geen formeel verzoek van de Nederlandse overheid ontvangen", zegt VodafoneZiggo. Ook KPN ontkent in gesprek te zijn over het aanbieden van telecomdata met het RIVM of de overheid.

Naast de providers interpreteert ook de Autoriteit Persoonsgegevens de brief van De Jonge anders. "Van goedkeuring van de Autoriteit Persoonsgegevens voor het delen van telecomdata is geen sprake", schrijft de toezichthouder. De AP zegt dat het al wel langer in gesprek is met de overheid. Maar, vervolgt de waakhond: "De AP heeft steeds geconcludeerd dat de tot nu geopperde voorstellen niet in lijn zijn met de huidige wetgeving."

Als de overheid telecomdata wil gebruiken moet daar een aparte wet voor komen, herhaalt de AP. "Die nieuwe wet moet dan wel passen binnen de strenge kaders die we binnen de Europese Unie hebben afgesproken." Dat geldt voor het gebruiken van locatiegegevens van telefoongebruikers. Eerder concludeerde de AP al dat locatiedata per definitie niet anoniem is, en dat die daarom niet zomaar mogen worden ingezet voor de bestrijding van het coronavirus.

De Jonge haalt met zijn brief een ouder voorstel aan uit maart. Toen stelde Eurocommissaris Thierry Breton voor anonieme data van telecomproviders te verzamelen om de verspreiding van het virus in de gaten te houden. De Nederlandse providers zeiden bereid te zijn mee te denken over dat plan, maar met de kanttekeningen dat alleen te doen als de data anoniem zou blijven en er voldoende waarborgen over proportionaliteit en veiligheid waren. Het is door de bewoordingen in de brief onduidelijk welke rol telecomdata precies zouden spelen bij het in de gaten houden van het coronavirus.