De Hamburgse privacytoezichthouder heeft Facebook verboden om WhatsApp-data van Duitse gebruikers voor eigen doeleinden te gebruiken. Volgens de toezichthouder eigent Facebook zich dit recht toe met de nieuwe WhatsApp-gebruiksvoorwaarden.

Het verbod van de Hamburgse Commissaris voor Databescherming en Informatievrijheid HmbBfDI gaat per direct in en geldt voor heel Duitsland. Het besluit van de commissaris heeft te maken met de gewijzigde gebruiksvoorwaarden van WhatsApp. Deze gaan op 15 mei in, gebruikers die niet akkoord gaan worden uiteindelijk geblokkeerd van het platform.

WhatsApp en Facebook hebben altijd gezegd dat er op het gebied van datadeling niks gaat veranderen voor Europese gebruikers, vanwege Europese regelgeving. Van gebruikers buiten de EU gaat WhatsApp transactiegegevens opslaan en gebruiken voor betalingsdiensten. Ook worden gegevens van niet-Europese gebruikers die via WhatsApp contact zoeken met bedrijven gedeeld met Facebook.

Volgens de HmbBfDI staat er in de gewijzigde voorwaarden onder meer ook dat Facebook de WhatsApp-data kan gebruiken om met andere Facebook-diensten te verbinden en dat het bedrijf geïnteresseerd is in de data van jongeren. Daarnaast is een eerdere melding dat WhatsApp-berichten niet gedeeld worden met Facebook en daarbij voor anderen zichtbaar worden verwijderd.

Hoewel de commissaris erkent dat Facebook zegt dat de data niet gebruikt gaat worden voor de beschreven doeleinden, vindt hij ook dat de voorwaarden voor het gebruiken van de data niet transparant zijn. De HmbBfDI denkt dat de datadeling onder de nieuwe voorwaarden alsnog stapsgewijs geïmplementeerd zou kunnen worden met de gegeven toestemming. Daarnaast zegt hij dat het onduidelijk is welke voorwaarden voor Europeanen gelden en welke voor andere gebruikers gelden. Daarnaast zouden de voorwaarden elkaar tegenspreken en misleiden. Uiteindelijk zou het daardoor niet duidelijk zijn welke consequenties het heeft als gebruikers toestemming geven.

Afgezien van de inhoudelijke voorwaarden, is de commissaris ook niet tevreden met hoe gebruikers toestemming moeten geven. Het geven van toestemming is een voorwaarde om van WhatsApp gebruik te kunnen maken, wat volgens de commissaris geen vrijelijke toestemming is en dat is wel verplicht is onder de AVG.

Facebooks handelingen voldoen volgens de commissaris daarom niet aan de AVG, zowel op het gebied van de datadeling die volgens de gebruikersvoorwaarden nu worden uitgevoerd, als op het gebied van toekomstige datadeling. Daarom voert de commissaris het verbod in, 'om nadelen en schade' te voorkomen.

Het verbod is het gevolg van de spoedprocedure die de privacywaakhond in april startte. Volgens de regels van zo'n spoedprocedure mag het verbod maximaal drie maanden geldig zijn. Daarom stapt de waakhond ook naar het Europese Comité voor gegevensbescherming EDPB om er een permanent, Europees besluit van te kunnen maken.

In een reactie aan onder meer EuroNews meldt WhatsApp dat de claims van de HmbBfDI onjuist zijn. WhatsApp zal daarom niet stoppen met de nieuwe gebruiksvoorwaarden. Het besluit van de toezichthouder zou gebaseerd zijn op een 'fundamenteel misverstand', zegt WhatsApp.

Hoe kijk jij er tegen aan in Nederland? Laat hier onder een reactie achter